Công cụ tìm kiếm của Google ra đời cách đây 20 năm. Từ đó đến nay, Google đã trở thành công cụ đắc lực thay thế cho người tìm kiếm tất cả mọi thông tin mà người dùng cần biết. Dựa vào máy móc và thuật toán, công cụ này đã và đang là một phần không thể thiếu của người dùng mạng trên toàn cầu.
Nếu bạn không am hiểu về lĩnh vực này thì có thể cho rằng, kết quả tìm kiếm của Google là sự ngẫu nhiên. Và dựa vào những từ khóa mà người dùng tìm kiếm. Nhưng đào sâu tìm hiểu thì đằng sau hậu trường của công cụ tìm kiếm khổng lồ này là vô vàn những vấn đề phức tạp.
Có hay không chính Google là kẻ đã tác động trực tiếp đến việc đưa ra những kết quả tìm kiếm của người dùng? Google đã từng có thông báo rằng, kết quả tìm kiếm là dựa vào thuật toán. Google không hề tác động đến việc tìm hay sửa kết quả. Nhưng có thực sự là như vậy hay vẫn còn rất nhiều những khuất tất đằng sau mà chính những người am hiểu về nó cũng khó mà biết được. Bởi Google và kết quả tìm kiếm chính là một. Việc họ có tác động hay không thì người ngoài không ai biết được.
1. Thuật toán Google tác động để thiên vị các công ty lớn
Mặc dù đã tuyên bố là Google không tác động gì đến thuật toán và làm ảnh hưởng đến kết quả tìm kiếm. Nhưng những gì xảy ra đã tố cáo điều ngược lại. Mọi việc đều có nguyên do của nó.
+ Những bằng chứng xác thực
Mặc dù tuyên bố là như vậy. Xong người dùng mạng vẫn có thể dễ dàng nhận ra những điều bất thường. Đầu tiên phải kể đến sự kiện năm 2016, thời điểm diễn ra cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Rất nhiều những thông tin và kết quả sai lệch sự thật luôn hiện ra tràn lan trên top các mục tìm kiếm. Điều này khiến người dùng mạng không khỏi nghi ngờ về những lợi ích nhóm của Google khi cố tình vi phạm chính sách của công ty. Đây là lý do để Google tự tay mình làm sai lệch kết quả tìm kiếm trái với những thuật toán mà mình đưa ra.
Không những thế, người ta còn phát hiện ra sự thiên vị của Google tiếp tay cho các công ty lớn. Rất nhiều những kết quả tìm kiếm của nó đều trỏ đến những địa chỉ của eBay, Amazon hay Facebook. Đây chính là những đối tác quảng cáo rất lớn của Google.
Đã có những cuộc điều tra nghiêm túc về vấn đề này và được đăng tải trên những tờ báo uy tín. Trong đó phải kể đến những phát hiện bởi trang báo Wall Street Journal. Họ thông tin rằng, các kĩ sư của Google còn thường xuyên điều chỉnh những thông tin trên kết quả tìm kiếm. Đồng thời, Google luôn giữ một danh sách đen những trang web phải loại bỏ hoặc không được hiển thị vị trí cao cho một số loại kết quả trả về nhất định. Trong khi đó, danh sách này không hề vi phạm yêu cầu của Mỹ hay các Điều luật quốc tế hoặc cố tình spam nhằm tăng thứ hạng bất chính. Và tất nhiên là Google sẽ không thừa nhận những điều này.
+ Lý giải nguyên do
Tại sao Google phải tự ý vi phạm chính điều khoản mà mình đưa ra? Tất cả đều có lý do của nó. Trong đó có thể xác định:
– Lợi ích về kinh tế: thống kê có khoảng 3,8 triệu yêu cầu tìm kiếm được gửi tới Google mỗi phút. Yêu cầu nhiều nhất là những vấn đề nóng hổi cho đến các nhu cầu về ăn uống, du lịch, thời trang, nhà đất, làm đẹp… Chẳng cần phải so sánh cũng thấy Google chính là những dòng mã (code) quyền lực nhất trong nền kinh tế toàn cầu đem lại ngành thương mại trị giá nhiều tỷ đô la. Thế nên, chẳng có lý do gì khi Google không suy tính đến vấn đề thiệt hơn về lợi nhuận cho chính nó. Khi mà tất cả mọi thứ đều do họ tạo ra.
– Lợi ích nhóm, lợi ích cá nhân: thông tin kết quả tìm kiếm về cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016 đã chứng minh điều đó. Là ông lớn có ảnh hưởng đến ngành kinh tế toàn cầu, chắc chắn Google phải tính đến những lợi ích không riêng gì về lợi nhuận vật chất mà còn nhiều vấn đề liên quan đến chính trị – xã hội.
2. Thuật toán Google điều chỉnh liên tục để tác động đến kết quả tìm kiếm
+ Sử dụng nhân công rẻ mạt
Nhằm mục đích đánh giá chất lượng thứ hạng tìm kiếm sắp xếp bởi thuật toán, Google đã sử dụng hàng ngàn nhân công giá rẻ cho mục đích này. Nhưng họ phải làm việc theo những tiêu chí đánh giá đề xuất bởi Google. Kết quả đánh giá cũng được xem xét bởi chính công ty này. Chúng được sử dụng để điều chỉnh thuật toán.
Động thái này cuối cùng vẫn là nhằm mục đích đem về lợi nhuận khổng lồ cho công ty mẹ. Hoặc tác động đến việc điều chỉnh những kết quả liên quan đến chính trị, những sự thật sai lệch. Google chiếm tới 90% thị phần công cụ tìm kiếm trên toàn cầu. Thế nên, Google chẳng phải lo ngại ai khi sử dụng sức mạnh khổng lồ của mình để điều khiển mọi thứ theo ý muốn.
+ Liên tục điều chỉnh thuật toán
Theo số liệu thống kê, năm 2018, Google đã thực hiện hơn 3.200 điều chỉnh cho thuật toán của mình. Năm 2017 điều chỉnh 2.400 lần, năm 2010 là 500 lần. Phát ngôn viên của Google giải thích rằng: Những gì mà phía Google làm hôm nay nhằm mang lại những kết quả tìm kiếm liên quan nhất từ những nguồn đáng tin cậy nhất, tôn chỉ này vẫn luôn được duy trì cho đến ngày hôm nay.
Nhưng thực tế thì không phải như vậy. Khi thử nghiệm với kết quả tìm kiếm của Bing, Yahoo… thì kết quả hoàn toàn khác. Không chỉ là thứ hạng các trang web chênh lệch là còn là tính chất của nội dung thông tin được cung cấp cũng có sự khác biệt. Điều này ngày càng khiến người dùng bất bình. Và phải chăng, chính những điều đó đang gióng lên hồi chuông cảnh báo sự không minh bạch của Google.
Năm 2019, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã mở một phiên điều tra chống độc quyền mà trọng tâm là điều tra về hoạt động nhất là chính sách tìm kiếm của Google. Năm 2018, Google đã 2 lần bị Quốc Hội Mỹ yêu cầu cung cấp lời khai về vấn đề liên quan tới thiên kiến chính trị. Ở Liên Minh Châu Âu, Google đã bị lãnh án phạt số tiền trên 9 tỷ USD chỉ trong ba năm gần đây. Nguyên nhân là bởi những cáo buộc về hành vi chống cạnh tranh, và sử dụng công cụ tìm kiếm của google để quảng bá sản phẩm của công ty này.
3. Google sử dụng định kiến nội bộ để can thiệp vào thuật toán
Như đã nói ở trên, Google đã từng công bố, kết quả tìm kiếm phụ thuộc hoàn toàn vào thuật toán. Nhưng nói là vậy, làm lại là chuyện khác. Google có hẳn một đội ngũ dài dằng dặc có trách nhiệm nhúng tay quá sâu vào việc điều chỉnh thuật toán theo hướng dẫn của họ.
Hiểu một cách đơn giản rằng: công cụ tìm kiếm là một mã nguồn được đưa vào hàng triệu dòng Code của Google. Chúng được thực hiện bởi một đội ngũ những kỹ sư công nghệ tài giỏi nhất và được trả mức lương cao nhất. Nhưng ở phía bên kia, lại là một đội quân hàng vạn người có nhiệm vụ kiểm duyệt công cụ tìm kiếm ấy. Họ là những người làm việc tại nhà và được trả lương theo giờ. Công việc chính của họ là đánh giá thứ hạng của kết quả tìm kiếm. Trước khi làm việc, họ phải ký cam kết không tiết lộ thông tin ra ngoài.
Việc đánh giá thứ hạng kết quả tìm kiếm lại phải thực hiện trên sự hướng dẫn dài hàng trăm trang được đề xuất bởi Google. Đây mới là yếu tố quyết định đến kết quả tìm kiếm chứ không phải thuật toán.
Nhưng Google đâu có kiểm duyệt được hết những người làm partime cho mình. Có không ít người làm việc trong hệ thống này đã tiết lộ những thông tin về việc can thiệp kết quả tìm kiếm. Mặc dù đó không phải là tất cả nhưng cũng hé lộ phần nào những ẩn khuất đằng sau sự hoạt động không minh bạch của ông lớn công nghệ này.
Và điều quan trọng là Google đã can thiệp thuật toán để nhắm đến mục đích đưa kết quả tìm kiếm hướng đến những trang web mà họ được hưởng lợi. Bởi vậy, những người làm về SEO cũng cho rằng, luôn có một ranh giới vô hình ngăn cản họ thấu hiểu thuật toán của gã Google trong quá trình làm việc.
4. Điều chỉnh thuật toán – phải chăng cũng là do áp lực từ bên ngoài?
Với đế chế hoạt động khổng lồ, Google chắc chắn không đơn giản như chúng ta nghĩ. Họ mạnh nhưng cũng không tránh khỏi những áp lực từ nhiều phía và phải tìm cách để bảo vệ quyền lợi của mình.
Trước đó, Google đã không ít lần khẳng định: họ không hề đưa ra quyết định dựa trên chính trị. Về các nhân viên đã và đang làm việc tại công ty Google cũng trả lời rằng: họ chưa hề thấy một dấu hiệu nào của những thiên kiến mang tính chính trị.
Trang tin Wall Street Journal đã có một loạt bài điều tra Google về cách thức thay đổi kết quả tìm kiếm. Dẫn nhiều các dẫn chứng được đưa ra để chứng minh rằng Google đã và đang “nhúng tay” trực tiếp vào việc thay đổi thuật toán dẫn đến những thay đổi của kết quả tìm kiếm.
Mọi thứ dường như đã rất rõ ràng nhưng Google chưa bao giờ lên tiếng khẳng định điều đó. Công ty cũng tìm nhiều cách để chứng minh rằng cách thức hoạt động của công cụ tìm kiếm này là minh bạch, hoàn toàn dựa trên thuật toán. Nhưng rất nhiều minh chứng đang chống đối lại điều đó.
Đỉnh điểm, cách đây không lâu, Google đã cho giải tán một nhóm nhân viên mà trước đó được xây dựng lên để tập chung vào vấn đề tự do ngôn luận trên toàn cầu. Động thái này đã đưa Google vào cuộc chiến pháp lý để đưa việc chỉnh sửa kết quả tìm kiếm của mình ra ánh sáng.
Và cho đến nay thì mọi việc xảy ra vẫn như muối bỏ bể. Ông lớn công nghệ vẫn chưa có những khai nhận chính thức về hành vi của mình. Người dùng mạng trên toàn cầu vẫn nhận về những kết quả tìm kiếm trong từng giây phút là sự mơ hồ về tính minh bạch. Sự ảnh hưởng của nó mang tính chất bao quát, rộng lớn. Còn xét về mỗi cá nhân người dùng mạng chúng ta thì có ảnh hưởng gì không? Tất nhiên là có, nhưng ở một mức độ nào đó. Khi chúng ta là những người dùng mạng thông minh thì việc lựa chọn kết quả tìm kiếm cũng phải mang tính chất chọn lọc.
=> Bài có quan tâm: Sự thay đổi của các thuật toán google ảnh hưởng đến seo ra sao
Còn với website doanh nghiệp, những cá nhân, tổ chức có trang web thì vấn đề này có sự ảnh hưởng không nhỏ. Cụ thể là những người làm Seo. Làm thế nào để hiểu được thuật toán của Google? Làm sao để tránh được những rủi ro về việc Google điều chỉnh thuật toán? Đây là điều bất cứ Seoer nào cũng đang từng ngày mày mò để tìm cho mình hướng đi.
Nói là vậy, nhưng về bản chất, việc điều chỉnh thuật toán của Google có thể chỉ liên quan đến những vấn đề nhạy cảm hay những việc mang tầm vĩ mô. Còn với người làm Seo thông thường, việc nắm vững thuật toán, dự đoán hướng thay đổi, có giải pháp seo web chuẩn thì chẳng sợ lắm những điều chỉnh đó ảnh hưởng đến mình. Cái quan trọng là bạn cần xác định được mục đích hoạt động của web, đối tượng hướng đến, phương pháp đi đúng hướng… Bởi dù có sao đi chăng nữa Google vẫn mang tính chất phổ biến và toàn cầu. Công cụ tìm kiếm này trước nhất vẫn là phục vụ và đáp ứng cao nhất mục đích của người dùng mạng.
==> Xem thêm: Thoát khỏi tình trạng bay top khi google cập nhật thuật toán
