JAMstack là gì? Kiến trúc phát triển website JAMstack

Tôi chắc chắn rằng bạn đã bắt gặp từ JAMstack trước đây nhưng bạn có thể không hiểu ý nghĩa thực sự của nó.

Với sự phát triển không ngừng của JAMstack, nhiều ông lớn cũng đang chú ý tới kiến trúc phát triển website hiện đại này. Nổi bật là sự kiện Microsoft cho ra mắt Azure Static Web Apps để hỗ trợ các lập trình viên thiết kế website nhanh chóng với nền tảng JAMstack . Đồng thời, các thương hiệu thương mại phổ biến như PayPal, Nike, Braun, Shopify,… cũng đang áp dụng kiến trúc này vào website của họ.

Bạn có thể quan tâm: Thiết kế website – 7 yếu tố cần lư ý

Trong bài viết này, tôi sẽ giới thiệu cho bạn biết JAM stack có nghĩa là gì, tại sao bạn nên quan tâm đến nó, các phương pháp hay nhất và làm thế nào để bắt đầu với nó.

JAMstack là gì?

JAMstack là một kiến trúc phát triển web hiện đại dựa trên JavaScript phía client, các API có thể sử dụng lại và Markup dựng sẵn. Khi chúng ta nói về chủ đề Stack, chúng ta không còn nói về hệ điều hành, máy chủ web cụ thể, ngôn ngữ backend hoặc cơ sở dữ liệu. JAM stack không phải về công nghệ cụ thể. Nó là một cách mới để xây dựng các trang web và ứng dụng mang lại hiệu suất tốt hơn, bảo mật cao hơn, chi phí mở rộng thấp hơn và trải nghiệm nhà phát triển tốt hơn.

Bạn có thể đã gặp các thuật ngữ cụ thể như MEANstack và MERNstack. Đây chỉ là những thuật ngữ được sử dụng để phân loại hoặc nhóm một số công nghệ nhất định với mục đích đạt được một mục tiêu cụ thể. JAM stack cũng vậy, JAM stack ở đây là viết tắt của:

• JavaScript
• API
• Markup
• Stack nói chung chỉ là sự kết hợp của một số công nghệ được sử dụng để tạo ra một trang web hoặc ứng dụng di động. Vì vậy, JAMstack là sự kết hợp của JavaScript, API và Markup. Khá thú vị phải không?

Các dự án JAMstack không dựa vào mã phía máy chủ – chúng có thể được phân phối thay vì dựa vào máy chủ. Được cung cấp trực tiếp từ CDN, các ứng dụng JAMstack mở khóa tốc độ, hiệu suất và trải nghiệm người dùng tốt hơn.

Kiến trúc này cho phép lập trình viên tạo các website động, trong khi nội dung thực là các tệp tĩnh được lưu trữ trên CDN và kết xuất trước khi người dùng truy cập website.

Quy trình làm việc của website tĩnh và website động

Kiến trúc phát triển website LAMP stack bắt nguồn từ bốn thành phần mã nguồn mở: hệ điều hành Linux, máy chủ Apache HTTP, cơ sở dữ liệu MySQL và ngôn ngữ PHP.

Cách hoạt động của website truyền thống và website JAMstack

Đối với các website truyền thống với LAMP stack, lập trình viên viết chương trình và lưu trữ trên máy chủ. Khi người dùng gửi yêu cầu từ phía máy khách, trình duyệt sẽ truy vấn về máy chủ và trả lại kết quả tại máy khách.

Trong khi đó, quy trình làm việc của website tĩnh diễn ra như sau: lập trình viên viết các mã code và lưu trữ dữ liệu trên CDN. Khi người dùng truy cập vào website, các dữ liệu được tải ngay từ lần đầu vào trang giúp tốc độ truy cập website dễ dàng và nhanh chóng hơn.

Nói tóm lại, quy trình làm việc của JAMstack giảm đáng kể nhờ kiến trúc website nhỏ gọn, giúp giảm thời gian tải trang và thân thiện với SEO.

Vậy website JAMstack có tĩnh không?

Mặc dù sản phẩm cuối cùng của các trang web được tạo bởi Jamstack là các tệp tĩnh, nhưng các tệp đó vẫn có các chức năng động như biểu mẫu, nhận xét, cổng thanh toán,… thường được xử lý bởi API của bên thứ ba (giao diện lập trình ứng dụng).

Trong trường hợp của JAMstack, tĩnh không có nghĩa là cố định, mà là việc các dữ liệu được tải một lần duy nhất. Chúng ta có thể gọi chúng là một dạng website tĩnh mới với rất nhiều lợi ích kinh doanh.

Tại sao lại dùng JAM Stack?

Các trang web truyền thống hoặc các trang web CMS (ví dụ: WordPress, Drupal, v.v.) phụ thuộc nhiều vào máy chủ, plugin và cơ sở dữ liệu. Nhưng JAMstack có thể tải một số JavaScript nhận dữ liệu từ API, phân phát tệp từ CDN và đánh dấu được tạo bằng trình tạo trang web tĩnh trong thời gian triển khai. Nghe hấp dẫn phải không ?!

JAMstack nhanh

Khi nói đến việc giảm thiểu thời gian tải, không gì có thể đánh bại các tệp được tạo sẵn được phân phối qua CDN. Các trang web JAMstack siêu nhanh vì HTML đã được tạo trong thời gian triển khai và chỉ được phân phối qua CDN mà không có bất kỳ sự can thiệp hoặc chậm trễ phụ trợ nào.

JAMstack được bảo mật cao

Mọi thứ hoạt động thông qua một API và do đó không có cơ sở dữ liệu hoặc vi phạm bảo mật. Với các quy trình phía máy chủ được tóm tắt thành các API dịch vụ vi mô, diện tích bề mặt cho các cuộc tấn công được giảm bớt và do đó trang web của bạn được bảo mật cao.

JAMstack rẻ hơn và dễ mở rộng hơn

Các trang web JAMstack chỉ chứa một số tệp với kích thước tối thiểu có thể được phân phát ở mọi nơi. Chia tỷ lệ là vấn đề phân phát các tệp đó ở một nơi khác hoặc thông qua CDN.

Các phương pháp hay nhất với JAMstack

• Sử dụng CDN để phân phối tệp của bạn thay vì máy chủ
• Việc cài đặt và đóng góp vào dự án của bạn phải dễ dàng và ít phức tạp hơn. Sử dụng các công cụ như npm và Git để đảm bảo thiết lập chuẩn và nhanh hơn.
• Sử dụng các công cụ xây dựng và làm cho dự án của bạn tương thích với tất cả các trình duyệt (ví dụ: Babel, Browserify, Webpack, v.v.)
• Đảm bảo dự án của bạn đạt tiêu chuẩn web và khả năng truy cập cao
• Đảm bảo quá trình xây dựng của bạn được tự động hóa để giảm bớt căng thẳng.
• Làm cho quá trình triển khai của bạn tự động, bạn có thể sử dụng các nền tảng như Netlify để thực hiện việc này

Hạn chế của JAMstack

JAMstack có nhiều ưu điểm giúp cải thiện cả quy trình thiết kế và tối ưu hiệu suất website. Tuy nhiên, kiến trúc này cũng có một số hạn chế.

JAMstack không thân thiện với người mới bắt đầu

Bạn cần biết một chút về thư viện mã nguồn mở của Javascript như React.js hoặc Vue.js, v.v. để làm việc với kiến trúc phát triển website này. Khi đó, bạn có thể xây dựng một sản phẩm hoàn chỉnh, một trang web hoặc một ứng dụng mà mọi người có thể dễ dàng sử dụng nhờ các công cụ trong hệ sinh thái của JAMstack.

Khả năng lưu trữ dữ liệu thấp

Một trong số mục đích lớn nhất của JAMstack là tối ưu hiệu suất tải trang. Để làm được điều này, các dữ liệu được lưu trữ phía máy khách với số lượng dữ liệu giới hạn. Bởi lẽ, nếu đưa một khối lượng lớn thông tin, tốc độ truy cập ban đầu sẽ cực kỳ chậm vì hệ thống sẽ tải toàn bộ dữ liệu một lần duy nhất.

Tuy nhiên, nhược điểm này lại trở thành ưu điểm khi nó kết hợp với máy chủ để tạo ra cấu trúc mới với nhiều đặc điểm ưu việt.

Độ phức tạp của API

Độ phức tạp của API thường được nhắc đến như một nhược điểm bởi lẽ, việc xây dựng và phát triển API chất lượng yêu cầu lập trình viên có kiến thức chuyên sâu. Nếu bạn sử dụng API của bên thứ ba, chi phí bỏ ra là một con số cần phải cân nhắc.

Xử lý các phần động (chức năng đám mây)

Như đã đề cập ở trên, website JAMstack không có nghĩa là một website tĩnh đơn thuần mà nó vẫn chứa các phần động được xử lý bởi Javascript. Mặc dù đây là một trong những ngôn ngữ lập trình dễ sử dụng hiện nay, nó cũng khiến các lập trình viên cao cấp đau đầu bởi sự đa dạng trong cách xử lý một công việc.

Khi nào sử dụng JAMstack?

Nếu bạn không gặp khó khăn về hiệu suất, quản lý bộ nhớ đệm hoặc đã hài lòng mã nguồn mở, đừng đi theo con đường JAMstack.

Nếu nhóm của bạn đã quen với WordPress, và bạn chưa có đủ thời gian và tiền bạc để áp dụng công nghệ mới này, đừng đi theo con đường JAMstack.

Một trong những điểm nổi bật của JAMstack là tính liên kết với máy chủ thông qua các API để tạo ra một website thương mại điện tử với tốc độ tải ban đầu nhanh nhưng vẫn lưu trữ được số lượng dữ liệu khổng lồ. Cách ứng dụng website mới này được gọi là Single page app (SPA) đã và đang được áp dụng cho nhiều sàn thương mại điện tử lớn. Tiêu biểu là Amazon của Mỹ và Shopee của Việt Nam.

Việc di chuyển website có sẵn của bạn sang JAMstack có thể không phải lúc nào cũng hợp lý. Nhưng nếu bạn đang bắt đầu một dự án mới, thì bạn nên cân nhắc sử dụng kiến trúc website hiện đại này.

Mặt khác, nếu bạn đang tìm cách tăng hiệu suất của trang web, tăng trải nghiệm người dùng và tăng tính bảo mật của website, cũng như tăng trải nghiệm thiết kế cho các lập trình viên, thì JAMstack là một phương án hoàn hảo để áp dụng!

Làm cách nào để bắt đầu với JAMstack?

Bạn có thể sử dụng một số công nghệ đã được xây dựng để tạo các ứng dụng JAMstack trong vài phút, ví dụ như:

• Gatsby: Gatsby là một khung mã nguồn mở và miễn phí dựa trên React giúp các nhà phát triển xây dựng các trang web và ứng dụng nhanh chóng mặt
• NuxtJS: NuxtJS là Framework Vue.js dành cho các ứng dụng Universal, các ứng dụng được tạo tĩnh, ứng dụng trang đơn, ứng dụng web tiến bộ và ứng dụng dành cho máy tính để bàn
• Hugo: Hugo là khuôn khổ xây dựng trang web nhanh nhất thế giới. Nó là một trong những trình tạo trang tĩnh mã nguồn mở phổ biến nhất. Với tốc độ và tính linh hoạt đáng kinh ngạc, Hugo khiến việc xây dựng trang web trở nên thú vị trở lại.
• Netlify CMS: Netlify CMS là một quản lý nội dung mã nguồn mở cho quy trình làm việc Git của bạn, có thể được sử dụng với bất kỳ trình tạo trang tĩnh nào để có dự án web nhanh hơn và linh hoạt hơn
• Contentful: Contentful là một hệ thống quản lý nội dung thông minh hơn và liền mạch, cung cấp cho các biên tập viên và nhà phát triển một nội dung thống nhất, do đó tăng cường sự hợp tác và đảm bảo các sản phẩm kỹ thuật số được đưa ra thị trường nhanh hơn.
• Svelte: Svelte là một cách tiếp cận mới triệt để để xây dựng giao diện người dùng. Trong khi các framework truyền thống như React và Vue thực hiện phần lớn công việc của chúng trong trình duyệt, thì Svelte chuyển hoạt động sang bước biên dịch xảy ra khi bạn xây dựng ứng dụng của mình.

Tạm kết

JAMstack đặt nền móng về cách xây dựng trang web và ứng dụng mới mang lại hiệu suất tốt hơn, bảo mật cao hơn, chi phí mở rộng thấp hơn và trải nghiệm tốt hơn cho nhà phát triển. JAMstack không phải là về các công nghệ cụ thể, nó là một kiến trúc phát triển web hiện đại dựa trên JavaScript phía máy khách, các API có thể tái sử dụng và Markup dựng sẵn.

Nguồn:

1. jamstackvietnam.com
2. jamstack.org
3. codelearn.io

Câu hỏi thường gặp